Wieści z regionu z historią w tle: Bertold Elsner von Gronow z małżonką odwiedził Kalinowice, dawną ?stolicę uprawy kartofli? na Śląsku

Ziemniaki, po naszemu kartofle są znane na całym świecie i uprawiane na szeroką skalę.
Dziś bulwy są wykorzystywane są w przemyśle spożywczym i spirytusowym.
Podawane są w różnej formie i są ważnym elementem naszej codziennej diety.

Ponad miesiąc temu 1 czerwca 2014 r. w niedzielne popołudnie do Kalinowic przybył potomek prekursorów uprawy ziemniaków, jęczmienia, jabłek i hodowli owiec, Bertold Elsner von Gronow z małżonką Elisabeth.
Zostali bardzo ciepło i miło przyjęci przez sołtysa, radę sołecką oraz mieszkańców. W spotkaniu uczestniczył także prezes Jan Bogusz. Spotkanie odbyło się w remizie strażackiej, gdzie zostali poczęstowani naszym śląskim kołaczem, kawą i herbatą. Hubert Jelito pokazał gościom swoje zbiory ? zdjęcia ludzi z przed lat i pocztówki wsi a Grzegorz Skrzypczyk kroniki strażackie w których zapisał wiele ciekawych informacji. Po przejrzeniu kronik, Bertold Elsner von Gronow wpisał kilka słów na pamiątkę do kroniki strażackiej. Goście obejrzeli także remizę i sprzęt strażacki. O działalności straży pożarnej opowiedział prezes OSP Józef Żelazny.

Następnie wszyscy udali się na spacer po wsi. Goście z Soest zobaczyli zachowane budynki folwarczne, miejsce gdzie stał pałac i skwer w centrum wsi, na którym z inicjatywy Antoniego Legranda i Tomasza Koteluka został ustawiony głaz i tablica z osiągnięciami Wilhelma i Martina Elsnerów von Gronow oraz konną kopaczkę do ziemniaków nawiązująca do tradycji rolniczych tego rodu. Bertold Elsner von Gronow potwierdził zapisane informacje na tablicy. Zwrócił przede wszystkim na odmianę wyhodowanego tu jęczmienia. Jego rodzina po dzień dzisiejszy przechowuje ziarna tej odmiany. Bertold Elsner von Gronow i jego małżonka Elisabeth nie kryli wzruszenia. Podziękował wszystkim za pamięć o swoich przodkach.
Na koniec zapytał, czy ktoś wie, gdzie w parku stała kaplica przy której byli pochowani jego przodkowie. Kilka osób odpowiedziało, że wie, gdzie jest to miejsce i wszyscy się udali do parku. W trakcie drogi pasjonat historii wsi, Hubert Jelito szczegółowo opowiadał o parku, pałacu i kaplicy. Po przyjściu na miejsce Bertold Elsner von Gronow z małżonką Elisabeth dokładnie obejrzał miejsce, które dziś jest zdewastowane - po kaplicy pozostało jedynie kilka fragmentów.
Na pożegnanie goście otrzymali od sołtysa Stanisława Pawlika pamiątkowe zdjęcie pałacu w Kalinowicach a od prezesa OSP Józefa Żelaznego proporczyki i widokówki.

Z Ameryki Południowej do Kalinowic ? historia uprawy ziemniaków przez ród Elsnerów von Gronow

Ojczyzną jego jest Ameryka Południowa. W drugiej połowie XVI wieku został sprowadzony przez Hiszpanów do Europy.
W ciągu następnych stuleci rozprzestrzeniła się jego uprawa.
Początkowo był uprawiany w ogrodach botanicznych, ponieważ uważano, że jego bulwy są trujące.
Minęło wiele lat, kiedy uznano, że ziemniak jest znakomitym pożywieniem dla ludzi.
Na Śląsku ziemniaki pojawiły się w drugiej połowie XVI wieku. Początkowo ziemniakami karmiono zwierzęta a z czasem jedli je ludzie.
Od około 1765 r. bulwy ziemniaka były znane we wszystkich krajach niemieckojęzycznych.
Od 1770 r. wszedł jako pożywienie dla ludzi. Jednak nie wszędzie był zaufaną rośliną.
W wielu krajach uprawa wchodziła z wielkim trudem. Po latach oporu, ziemniaki stały się ważnym elementem żywieniowym ludzi i zwierząt.

Bardzo zasłużoną w uprawie ziemniaków w naszym regionie była rodzina Elsnerów wywodząca się ze starego rodu czeskiego Howora.
Po bitwie pod Białą Góra w 1620 r. część rodu osiedliła się w Polsce na terenie Wielkopolski.
W połowie XVIII w. członkowie rodu pojawili się na Śląsku. W Lesznie osiadł jeden z przedstawicieli rodu ? Johann Elsner.
Był żonaty z Anną Kathariną Reichel. Z małżeństwa mieli syna Martina Elsnera (1722-1812).
Po ukończeniu studiów prawniczych zamieszkał i pracował w Gliwicach (Gleiwitz), gdzie w latach 1747 ? 1808 był przez 61 lat burmistrzem miasta.
Martin Elsner 24 listopada 1748 r. ożenił się z Antonie Florentine Foltek (1725-1810) z Gliwic (Gleiwitz).
Mieli syna Christiana Ferdinanda Elsnera (ur. 1 kwietnia 1754 r.), który był radcą sądowym i notariuszem w Gliwicach.
Od 12 stycznia 1807 r. ród Elsnerów posiadał tymczasowy dyplom szlachecki.
Martin Elsner zmarł 4 października 1812 r. w Gliwicach (Gleiwitz).
Christian Ferdinand Elsner (1754-1826) był żonaty z Amalie Dorothea Stöckel (1766-1840). Ich ślub miał miejsce w Brzegu (Brieg) 9 maja 1785 r. Małżeństwo miało trójkę dzieci:
? Karl Heinrich Elsner ? urodził się 14 grudnia 1788 r. w Tarnowskich Górach (Tarnowitz). Był radcą w Tajnym Wyższym Trybunale w Berlinie (Geheimer Obertribunalrat). Tam też zmarł 14 września 1873 r. Karl Heinrich Elsner był żonaty dwa razy: I żona Elwina Giersch (1808-1839), II żona Metella Giersch (1814-1864). Obie żony pochodziły z Poznania (Posen). Z dwóch małżeństw miał sześć dzieci: Klara Luise (ur. 19 marca 1828 r.), Auguste Luise (ur. 9 kwietnia 1830 r.), Ludwig Rudolf (ur. 13 kwietnia 1832 r.), Julian Karl (ur. 19 grudnia 1834 r.), Karl Franz (ur. 7 czerwca 1837 r.) i Elwina Amalie (ur. 16 czerwca 1842 r.).
? Wilhelm Ferdinand Elsner ? urodził się 28 stycznia 1786 r. w Tarnowskich Górach (Tarnowitz). Był żonaty z Julie Luise Rosenstiel (1782-1836) z Berlina. Ich ślub odbył się 15 sierpnia 1816 r. w Berlinie. Małżeństwo miało dwoje synów: Martina Friedricha (ur. 29 października 1817 r.) i Hugo Wilhelma (ur. 3 kwietnia 1821 r.). Wilhelm Ferdinand Elsner w 1819 r. kupił dobra w Kalinowicach (Kalinowitz), gdzie rozpoczął uprawę ziemniaków na wielką skalę. Wilhelm Ferdinand Elsner był w latach 1831 ? 1832 także starostą powiatu wielkostrzeleckiego. Zmarł 6 kwietnia 1848 r. w Strzelcach Wielkich (Gross Stehlitz). Został pochowany w parku przypałacowym w Kalinowicach. Jego rozpoczęte dzieło kontynuował syn Martin Friedrich Elsner (1817-1886), a drugi syn Hugo Wilhelm Elsner (1821-1879) był porucznikiem wojsk pruskich oraz przedstawicielem Ziemstwa Generalnego na Górnym Śląsku (General Landschafts Repräsentant für Oberschlesien).
? Heinrich Martin Elsner ? urodził się 4 grudnia 1804 r. w Siewierzu (Sewerien). Był żonaty z Luise Schirac (1818-1870). Ich ślub miał miejsce w Bydgoszczy (Bromberg) 29 grudnia 1838 r. Heinrich Martin Elsner zamieszkał w Bydgoszczy, gdzie pracował w wymiarze sprawiedliwości. Był sędzią Sądu Apelacyjnego. Zmarł w 1869 r.

W XIX w. w podstrzeleckich Kalinowicach (niem. Kalinowitz) rozpoczął się nowy okres w dziejach wsi.
Miejscowość oraz folwark ziemski w 1819 r. (podaje się także rok 1818) kupił Wilhelm Ferdinand Elsner.
Urodził się 28 stycznia 1786 r. w Gliwicach w rodzinie prawników. Początkowo nie zanosiło się, że zostanie przedsiębiorcą rolnym.
Tak jego przodkowie zdobył wykształcenie prawnicze. Pracował jako sędzia i syndyk prowincjonalny w Raciborzu (Ratibor).
Walczył w wojnie wyzwoleńczej w latach 1813 ? 1815 w armii pruskiej przeciw wojskom napoleońskim.
W bitwie pod Waterloo (18 czerwca 1815 r.) dowodził 18 Regimentem piechoty.
Za zasługi został odznaczony Krzyżem Żelaznym. Wojnę zakończył w stopniu kapitana wojsk pruskich.

Wilhelm Ferdinand Elsner ożenił się z Julie Luise Rosenstiel (1782-1836) z Berlina.
Ich ślub miał miejsce w Berlinie 15 sierpnia 1816 r. Julie Luise pochodziła ze znakomitej rodziny.
Jej ojciec Friedrich Rosenstiel zasiadał w zarządzie oraz był dyrektorem manufaktury porcelany w Berlinie.
Małżeństwo Wilhelma i Julie Elsner dochowało się dwóch synów: Martin Friedrich Elsner (1817-1886) i Hugo Wilhelm Elsner (1821-1879).
Wilhelm Ferdinand Elsner (1786-1848) był prawnikiem a największą sławę zdobył na uprawie ziemniaków na ziemi strzeleckiej.
Był bardzo aktywny politycznie i gospodarczo. Był członkiem Zgromadzenia Narodowego w Berlinie (Nationalversammlung).
W 1836 r. wybudował pierwszą cementownię w królestwie pruskim. W latach 1831 ? 1832 był starostą powiatu wielkostrzeleckiego (Kreis Gross Strehlitz).
Kupiony majątek w Kalinowicach od Wilhelma von Blachy był zaniedbany i nieużytkowany.
Wilhelm Ferdinand Elsner dzięki ogromnym środkom i pomysłowością doprowadził go do jednych z najlepszych na Górnym Śląsku.
Wprowadził wiele innowacji rolniczych nie spotykanych w innych majątkach. Uprawiał rośliny pastewne jak koniczynę ? esparceta siewna.
Na gruntach uprawiano rzepak z którego wytłaczano olej z własnej olejarni. Wytłoczynami karmiono owce a łodygi przeznaczono na nawóz.
Od kilku lat zajmował się uprawą ziemniaków. W 1840 r. wyhodował ziemniak o nazwie Siewki Elsnera (Elsners Sämlinge).
Gatunek ten odznaczał się wybornym smakiem i szybko został przyjęty do gospodarki żywieniowej w Niemczech a potem w innych krajach.
Wyhodował jęczmień o nazwie Kalinagerste. Jego odmiana także został uznana za jedną z najlepszych i niebawem znalazła się w uprawie wiele majątków. Wilhelm Ferdinand Elsner był także prekursorem w nawożeniu pól i łąk, żeby podnieść plony.
Wilhelm Ferdinand Elsner zadbał o powiększenie majątku. Jednak trwało to dość długo z powodu przepisów regulujące sprawy dworsko-chłopskie.
Nowe ustalenia prawne wchodziły w życie długo z powodu sporów.
Te sprawy regulowała Komisja Generalna z siedzibą w Strzelcach Wielkich (Gross Strehlitz).
Na przykład Wilhelm Ferdinand Elsner w 1821 r. kupił dobra chłopskie Simona Blanii, lecz ostatecznie zostało to uregulowane dopiero 18 maja 1860 r., czyli po śmierci Wilhelma Ferdinanda Elsnera. W królestwie pruskim w tym czasie zmieniano prawo w bardzo wielu dziedzinach, co utrudniało rozwój majątków.
W czerwcu 1822 r. Komisja Generalna zmieniła prawo leśne do dwóch wcześniej sprzedanych chłopom działek dworskich w Kalinowicach.
Chłopi musieli zrezygnować z wypasu zwierząt, korzystania z drewna i ściółki oraz wydobywania kamienia wapiennego w kamieniołomu.
Inna sprawa to praca na rzecz dworu. Wolnym rolnikom czy zagrodnikom pracę zamieniono na wyliczoną tzw. rentę.
Na taki układ zgodzili się dwóch wolnych zagrodników i jeden wolny rolnik.
Dnia 1 czerwca 1832 r. Wilhelm Ferdinand Elsner kupił parcelę wolnego zagrodnika Obruschnika oraz trzy wcześniej wymienione.
Mali i drobni posiadacze nie byli w stanie płacić określonych i zatwierdzonych kwot, więc swój dobytek sprzedawali, o ile byli ich właścicielami.
Mimo tych trudności Wilhelm Ferdinand Elsner powiększył swój majątek i nie naraził innych mieszkańców na poważne straty i ich zubożenie.
Wilhelm Ferdinand Elsner zmarł 6 kwietnia 1848 r. w Strzelcach Wielkich (Gross Stehlitz). Został pochowany w parku przypałacowym w Kalinowicach.

Po jego śmierci powiększony majątek za 70 000 talarów przejął jego syn Martin Elsner von Gronow (1817-1886).
Urodził się 29 października 1817 r. w Gliwicach (Gleiwitz). Niektóre publikacje podają, że urodził się w Rożniątowie (Rosniontau).
Do gimnazjum uczęszczał w Gliwicach a potem w gimnazjum realnym w Berlinie. Tam też nadal kontynuował naukę studiując prawo i naukę o przyrodzie.
Od 1841 r. był już w Kalinowicach. Pomagał ojcu w zarządzaniu oraz uczył się gospodarzyć na roli.
Martin Elsner von Gronow w tym czasie także zarządzał majątkiem w Hajdukach Górnych (Ober Heyduk) koło Bytomia (Beuthen), które potem przejął jego brat Hugo Elsner von Gronow (1821-1879).
Martin Elsner w 1852 r. otrzymał zezwolenie na używanie nazwiska Elsner von Gronow. W latach 50-tych XIX wieku był posłem do Lantagu Pruskiego i Prowincjonalnego oraz członkiem Landes Oekonomie Kollegiums. W 1860 r. założył Związek Urzędników Rolnych (Verein der Landwirtschaftlichen Beamten), który potem został przekształcony na Związek Leśniczy i Rolniczy (Land und Forstwirtschaftliche Verein).
W latach 60-tych XIX wieku zasiadał w jury w wystawach światowych w Londynie i Paryżu oraz wystawach przemysłowych w Bydgoszczy (Bromberg) i Szczecinie (Stettin). Martin Elsner von Gronow w 1862 r. zakończył służbę wojsku pruskim w stopniu kapitana wojsk inżynieryjnych.
Martin Elsner von Gronow wyhodował gatunek ziemniaka do celów gorzelniczych o nazwie ?Howora?.
Szczególnie pracował nad odmianami ziemniaka wczesnego. Martin Elsner von Gronow odkrył dla tych odmian niezwykle właściwości gleby w Malni (Mallnie), Poznowicach (Posnowitz), Kalinowicach (Kalinowitz), Jędryni (Jendrin), Podborzanach (Waldhäuser), Jemielnicy (Himmelwitz), Zakrzowie (Sakrau) i Dąbrówce (Dombrowka). Dzięki temu mógł się uzależnić od importu z terenu Węgier i Holandii. Oprócz ziemniaków uprawiał koniczynę i rzepak.
Do ogrodu i parku sprowadził nowe gatunki drzew i krzewów. Wyhodował dwa gatunki jabłek ?Wilhelm? i ?Elsner von Gronow?.
Hodował też bydło i konie oraz liczne stada owiec. Wyhodował szlachetne gatunki owiec i bydła.
W tym czasie Martin Elsner von Gronow utrzymywał 1525 sztuk owiec, 107 sztuk bydła oraz 40 koni.
Do niego także należał folwark Dombrowy liczący 2680 mórg w tym 540 mórg lasu. Natomiast wioska Kalinowice miała 270 mórg gruntów rolnych.
We wsi były tylko dwa duże gospodarstwa i cztery małe. Rolnicy hodowali tylko 32 sztuk bydła i 8 koni.
Martin Elsner von Gronow kontynuował dzieło ojca. Wyhodował nową i ulepszoną odmianę jęczmienia ?Kalinagerste?.
Dnia 12 lutego 1880 r. na posiedzeniu Land und Forstwirsschaftlichen w Opolu (Oppeln) przedstawił referat pt. ?Der Oberschlesische Notstand, seine Verursachung und Künftige Verhütung?. Wykład spotkał się dużym zainteresowaniem i zainspirował do dalszych badań w tym temacie.
Tekst potem został wydany drukiem dla szerokiej publiczności.
Wydana książka przez wydawnictwo Erdmanna Raabe z Opola znajdowała się zbiorach Biblioteki Szkoły Rolniczej w Strzelcach Wielkich.

Martin Elsner von Gronow , tak jak jego ojciec powiększył obszar dworski. Dnia 20 listopada 1853 r.
Komisja Generalna potwierdziła umowę dworsko-chłopską w sprawie parceli wolnego zagrodnika Franza Obruschnika.
Lecz przy tym okazało się, że on nie posiadał jej na własność i nie miał prawa jej dziedziczenia.
Franz Obruschnik został zobowiązany do pracy służebnej we dworze.
Za to właściciel majątku był zobowiązany do utrzymania zabudowań Obruschnika w dobrym stanie, mieć swobodny dostęp do wypasu w lesie, zbierania ściółki i drewna na opał, dać określony deputat w formie jęczmienia, grochu, gryki oraz odpadów z omłotów.
Jednak musiał płacić na rzecz dworu 4 talary czynszu na rok. W tym też czasie powstał Rentenbank, dzięki czemu sprawa własności szybko została uregulowana. Martin Elsner von Gronow od banku otrzymał 80 talarów i dzięki zawartej umowie grunty z zabudową przeszła na własność Obruschnika.
Rentenbank pomagał też w innych sprawach majątkowych, ponieważ wielu drobnych właścicieli było obciążeni na różne kwoty swoje majątki.
Często bank obronił zadłużonych właścicieli przed sprzedażą swojego dobytku wypłacając odpowiednie im należności.
Tak było z Thomasem Lotalla, który 9 lutego 1857 r. została jego posiadłość zwolniona od wszelkich obciążeń.
Sprawa trwało dość długo. Lotalla nie chciał na początku podpisać ugody a sąd sprawę rozstrzygnął na jego niekorzyść.
W miarę upływu czasu mieszkańcy nabrali zaufania do banków i z ich usług korzystało coraz więcej osób.
Dnia 24 grudnia 1861 r. Komisja Generalna (Generalkommission) wydała przepisy dla wsi i obszaru dworskiego Kalinowicach.
Nowe przepisy znosiły wiele starych przywilejów: wypasanie zwierząt na łąkach przez właściciela majątku i mieszkańców wsi, darmowe zbieranie drewna na opał, wolne wypasanie zwierząt w lesie, zbieranie ściółki czy na własną rękę wydobywanie kamienia wapiennego z kamieniołomów.
Nowe wprowadzone przepisy doprowadziły do scalenie gruntów oraz uregulowań prawnych.
Mieszkańcy wsi otrzymali kopalnię piasku z której mogli do woli wydobywać piasek.
Po scaleniu gruntów można było wybudować na uregulowanych terenie szkołę, tak bardzo potrzebną dla mieszkańców.

Pierwsza szkoła znajdowała się na granicy wiosek Kalinów i Kalinowice. Do niej chodziły dzieci z obu wsi. Została założona w 1819 r.
Gdy liczba mieszkańców wzrosła zastanowiono się na jej rozbudową.
Jednak w Kalinowicach zdecydowano inaczej i w 1854 r. wybudowano nową jednoklasową szkołę. A Kalinowie, gdy budynek szkolny groził zawalaniem, został rozebrany i wybudowano w tym samym miejscu nową szkołę.
Budynek szkolny w Kalinowicach został wybudowany na gruntach właściciela majątku Martina Elsnera von Gronowa, który też całe to przedsięwzięcie z finansował. Uposażył także jedną posadę nauczyciela o działkę 3 mórgów i 48 prętów pruskich (Quadratruten).
Pierwszym nauczycielem był Franz Kaisig. W 1864 r. do szkoły uczęszczało 30 uczniów.
W razie, gdyby szkoła została rozwiązana, grunty z zabudową miały by wrócić do właściciela majątku.

Martin Elsner von Gronow był żonaty dwa razy:
? I żona Elisabeth Marianne Braasch (1821-1855) pochodziła z Flottbeck. Ich ślub miał miejsce w Hamburgu 13 maja 1842 r. Z małżeństwa mieli córką Annę Johannę (16 maja 1852 r.);
? II żona Klara Anna von Rönne (1832-1893) pochodziła z Jeleniej Góry (Hirschberg). Ich ślub miał miejsce w Berlinie 11 listopada 1857 r. Z małżeństwa urodziło się kilka dzieci: Wilhelm Ludwig (ur. 16 sierpnia 1860 r.), porucznik w armii pruskiej. Zginął w pojedynku 22 maja 1881 r. w Berlinie; Heinrich Hugo (ur. 30 kwietnia 1862 r.), następny i ostatni właściciel Kalinowic. Zmarł 29 sierpnia 1905 r.; Kurt Johann (ur. 12 marca 1863 r.), poeta, prawnik, autor rozpraw prawniczych. Mieszkał i pracował w Koszalinie (Köslin). Zmarł w 1927 r.

Martin Elsner von Gronow zmarł 18 czerwca 1886 r. w Kalinowicach (Kalinowitz) i też spoczął w parku obok kaplicy.

Po śmierci Martina Elsnera von Gronowa, majątek przejął jego syn Heinrich Hugo Elsner von Gronow (1862-1905).
Urodził się 30 kwietnia 1862 r. w Kalinowicach (Kalinowitz). Kontynuował tradycje rodzinne i objął majątek Kalinowice.
Był ostatnim właścicielem i doskonałym gospodarzem majątku Kalinowice. Przez innych był uważany za dziwaka.
Starał się wyhodować nowe odmiany roślin uprawnych. W 1904 r. wyhodował odmianę ziemniaków ?Martinball?, ?Regina? i ?Ohio?.
Heinrich Hugo Elsner von Gronow był żonaty z Bertą Sroką urodzoną 12 maja 1860 r. Pochodziła z okolic Lublińca (Lublinitz) i to nie z rodu szlacheckiego. Ich ślub miał miejsce 12 lipca 1896 r. Małżeństwo miało syna Martina Ludwiga (ur. 24 stycznia 1899 r.).
Heinrich Hugo Elsner von Gronow zmarł 29 sierpnia 1905 r. w wieku zaledwie 43 lat. Spoczął przy kaplicy w parku przypałacowym. Była to przedwczesna śmierć i na nim zakończyło dalsze badania, uprawa i hodowla. Od tego czasu majątek został inaczej zarządzany i już nigdy nie osiągał tak znakomitych rezultatów w uprawie i hodowli.

Po śmierci Heinricha Hugo Elsnera von Gronowa, wdowa Berta Sroka z małoletnim synem Martinem Ludwigiem wyprowadziła się do Wrocławia (Breslau).
Natomiast brat Martina Elsnera von Gronowa (1817-1886), Hugo Elsner von Gronow (1821-1879) był także rolnikiem i prawnikiem.
Urodził się 3 kwietnia 1821 r. w Kalinowicach (Kalinowitz). W armii pruskiej dosłużył się stopnia porucznika.
Posiadał dobra Hajduki Górne (Ober Heyduk) koło Bytomia (Beuthen) i Pniów (Pniow).
Był przedstawicielem Ziemstwa Generalnego na Górnym Śląsku (General Landschafts Repräsentant für Oberschlesien).
Hugo Elsner von Gronow był żonaty z Emilie Hermine Johanna von Gladis urodzoną 21 lutego 1826 r.
Ich ślub miał miejsce 26 czerwca 1848 r. w Klein-Osnig koło Cottbus. Małżeństwo dochowało się kilka dzieci: Julie Anna (ur. 5 kwietnia 1849 r.), Martha Agnes (ur.13 marca 1851 r.), Erich Martin (ur. 20 kwietnia 1852 r.), Hedwig Johanna (ur. 31 lipca 1853 r.), Martin Eugen (ur. 21 lipca 1854 r. ), Johannes Hugo (ur. 28 czerwca 1856 r.).
Hugo Elsner von Gronow zmarł 10 lipca 1879 r. i został pochowany w Kalinowicach.

Rodzina Elsnerów von Gronow nie tylko dbała o swój majątek, lecz także pomagała w rozwoju wsi Kalinowice i innych miejscowości.
Kalinowice na przestrzeni niecałych stu lat w XIX w. dobrze się rozwijały. We wsi powstało wiele sklepów, karczma, ludzie budowali nowe domy na własnych gruntach. Powstały różne organizacje religijne czy społeczne.

W 1927 r. majątek w Kalinowicach uległ parcelacji. Ziemię podzielono między mieszkańców oraz innych chętnych z okolicy.
Po parcelacji majątku baron von Zedlitz napisał wiersz pt. ?Zur Austeilung von Kalinowitz?, który został opublikowany w Aus dem Chelmer Lande.
Jego tekst można przeczytać w galerii zdjęć.

Park przypałacowy powstał za czasów Wilhelma Elsnera von Gronowa (1786-1848).
Zostały tu posadzone mnóstwo drzew, które nie były znane na Śląsku.
Rosły tu między innymi kasztany jadalne, które były serwowane przez zamkowych kucharzy.
W parku swoje miejsce doczesne znaleźli także właściciele dóbr.

Pod starą lipą (nie istnieje) w pobliżu drogi Strzelce ? Gogolin były dwa groby: Wilhelma Elsnera von Gronowa (1786-1848) i jego małżonki Julie Luise z d. Rosenstiel (1782-1836).
W innej części parku została wystawiona kaplica (nie istnieje) a obok niej w dwóch rzędach spoczęli przedstawiciele rodu.
Spoczywają tu: Martin Elsner von Gronow (1817-1886), jego dwie żony; Elisabeth Marianne Braasch (1821-1855 ) i Klara Anna von Rönne (1832-1893).
W drugim rzędzie spoczywają: Hugo Elsner von Gronow (1821-1879) i synowie Martina Elsnera von Gronowa ? Wilhelm Ludwig (1860-1881) i Heinrich Hugo (1862-1905). Niestety dziś po małym cmentarzu już nie śladu.
Do dziś zachowało się kilka małych fragmentów płyt nagrobnych.
Kaplicę oraz podstawy płyt nagrobnych w parku wybudował kamieniarz R. Pausenberger z Wrocławia (Breslau).

Pałac w Kalinowicach powstał prawdopodobne w XVIII w. Był kilkakrotnie przebudowywany i modernizowany.
Po wejściu wojsk radzieckich pod koniec stycznia 1945 r. do wsi pałac został ograbiony i spalony a potem ostatecznie rozebrany.
Dziś po nim prawie nic nie zostało. Jego wizerunek znamy jedynie z zachowanych zdjęć i pocztówek.
Zabudowa folwarczna składała się wielu budynków ? domu zarządcy, obór, stajni, owczarni, stodół i pomieszczeń do przechowywania płodów rolnym, nawozów czy paszy dla zwierząt.

Opracował: Piotr Smykała

Tłumaczenie z języka niemieckiego: Ewelina Szulc-Przybyła, dr Henryk Niestrój

Bibliografia:
Źródła niepublikowane
Nieszwiec R., Dzieje parafii świętego Floriana w Wysokiej (1884 ? 1983), Lublin 1989 (praca magisterska)
Źródła publikowane
Adressbuch/Einwohnerbuch 1927. Kreis Gross Strehlitz O/S. Velarg F.K. Kleinjung, Liegnitz
Der Landbote. Gross Strehlitzer Kreiskalender für das Jahr 1915, str. XVI
Opracowania i artykuły
Barwy Naszej Wsi. Historia, kultura, ludzie ? poznaj bogactwo wsi Gminy Strzelce Opolskie, Urząd Miejski w Strzelcach Opolskich 2012
Groß Strehlitz ? Bilder aus dem Oberschlesischen Annabergland, Soest 1968
Gross Strehlitzer Heimat Kalender 1940
Mücke E., Altes und Neues aus der heimat, Aus dem Chelmer Lande, Jahrgang 1926, Nummer 11
Mücke E., Die Wiege der deutschen Kartoffelzucht im Kreise Groß Strehlitz?, Aus dem Chelmer Lande, Jahrgang 1931, Nummer 7
Mücke E., Gräber im Kalinowitzer Park, Aus dem Chelmer Lande, Jahrgang 1932, Nummer 3/4
Przewodnik Poznaj Krainę św. Anny, Stowarzyszenie Kraina św. Anny, wydanie I 2010
Rostropowicz P, Elsnerowie z Kalinowic i uprawa ziemniaków na Śląsku, Rocznik Łubowicki V, 2007
Strachwitz L.M., Gross Strehlitz. Geschichte des Annaberglandes, Soest - Bonn 1968
Ślązacy od czasów najdawniejszych do współczesności II, Łubowice-Opole 2006
Triest F., Topographisches Handbuch von Oberschlesien, Breslau 1864
Zur Austeilung von Kalinowitz, Aus dem Chelmer Lande, Jahrgang 1927, Nummer 5
Strony internetowe:
http://www.nto.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20130404/HISTORIALOKALNA/13...
http://www.familylink.com
https://gedbas.genealogy.net