Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielkie Tydzień w kościele rzymsko-katolickim. Jest świętem ruchowym i przypada na siedem dni przed Wielkanocą. Niedziela Palmowa jest zwana także jako Niedziela Męki Pańskiej, a ludowych obrzędach ?Kwietną? lub ?Wierzbną?.
Obchodzona jest bezpośrednio przed Niedzielą Wielkanocną i wstępem do Wielkiego Tygodnia ? czasu refleksji, wyciszenia, skupienia i zadumy nad Męką Pańską.
Niedziela Palmowa jest świętem radosnym, gdyż odnosi się do wydarzeń, które mają pozytywny wydźwięk. W liturgii kościoła katolickiego jest ona pamiątką przybycia Chrystusa do Jerozolimy do której przybył wraz z uczniami na wiosenne Święto Paschy. W dniu są święcone palmy, na pamiątkę gałęzi palmowych, które witający lud rzucał przed Jezusem wjeżdżając na ośle do Jerozolimy. Święcenie palm to najważniejsza uroczystość w Niedzielę Palmową. Zwyczaj ten został wprowadzony do kościoła katolickiego w XI wieku. Palma to symbol męczeńskiej śmierci Jezusa Chrystusa na krzyżu, a także tryumfu życia nad śmiercią. W ikonografii z palmą są również przedstawieni święci męczennicy.
W tym dniu wierni przynoszą wiązki palm, od prostych do bardziej ustrojonych, małych i wielkich. Wierzba w tradycji ludowej od zawsze była pojmowania jako nosicielka życia, odradzającego się na wiosnę. Drzewo wierzbowe rośnie w niemal każdych warunkach i najwcześniej rozwija pąki. Kwitnące wierzbiny do tego celu doskonale nadają się do wiosennych celebracji życia. Palmy są przystrajane czasem bukszpanem, mirtem, tatarakiem, trzciną, gałązkami borówki, barwnymi trawami, suszonymi lub bibułowymi kwiatami i wstążkami.
Poświęcona palma miała i ma wielorakie znaczenie. W parafiach przed Środą Popielcową palmy się pali z ubiegłorocznej Niedzieli Palmowej. Popiół z spalonych palm jest przeznaczony do posypywania głów wiernych. Kiedyś wierzono, że połknięcie pączka wierzbowego przynosi zdrowie. Rolnicy z palmą w ręku wypędzali bydło na pastwiska, do ochrony przez chorobą. Do dziś wielu wiernych po przyjściu z kościoła z poświęconą palmą wkłada ją za obraz, na strychu, pod strzechę domu. Ma to chronić domostwo przed grzmotami i wichurami letnimi, żeby dom i zabudowa gospodarcza nie została uszkodzona lub zniszczona. Z palmowych gałązek wykonuje się krzyżyki i w Wielki Piątek ustawia się je w rogach pól, aby chroniły zasiewy i płody rolne przez szkodnikami, burzami, suszą lub powodzią.

Opracował: Piotr Smykała